
Đúng là cây trồng hấp thụ dinh dưỡng dưới dạng ion. Khi phân bón hòa tan trong nước, các chất dinh dưỡng (như nitrat, kali, phosphat, v.v.) chuyển thành dạng ion mà cây có thể hấp thụ qua rễ. Vậy tại sao người ta lại sử dụng phân bón nano nếu tất cả đều trở thành ion trong dung dịch?
Điểm mấu chốt nằm ở đặc tính khác biệt của phân bón nano so với phân bón thông thường, cả về cơ chế giải phóng dinh dưỡng và hiệu quả sử dụng tài nguyên.
1. Kích thước nhỏ hơn, diện tích bề mặt lớn hơn
Vật liệu nano có kích thước cực kỳ nhỏ, chỉ từ 1 đến 100 nanomet (nm). Diện tích bề mặt trên mỗi đơn vị khối lượng của chúng lớn hơn nhiều so với các hạt phân bón thông thường. Điều này giúp phân bón nano:
- Giải phóng dinh dưỡng từ từ và đều hơn: Thay vì bị rửa trôi nhanh chóng, phân bón nano có thể kiểm soát quá trình phóng thích dinh dưỡng, giúp cây hấp thụ dinh dưỡng một cách hiệu quả hơn theo thời gian.
- Tăng khả năng bám vào bề mặt đất và rễ: Các hạt nano có thể tương tác tốt hơn với đất và hệ thống rễ, giúp dinh dưỡng tập trung gần rễ cây và ít bị thất thoát vào môi trường.
2. Hấp thụ nhanh hơn
Phân bón nano có thể dễ dàng thẩm thấu qua thành tế bào của cây, nhờ kích thước nhỏ hơn nhiều so với phân bón thông thường. Điều này có thể dẫn đến việc cây hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn và nhanh hơn, đặc biệt là qua lá nếu được phun xịt trực tiếp.
3. Giảm thiểu lãng phí và ô nhiễm
Phân bón thông thường, khi hòa tan, có thể dễ dàng bị rửa trôi bởi nước mưa hoặc nước tưới, dẫn đến lãng phí và gây ô nhiễm môi trường (như hiện tượng phú dưỡng – sự gia tăng tảo và sự suy giảm oxy trong nước). Phân bón nano, nhờ khả năng kiểm soát giải phóng dinh dưỡng và hấp thụ hiệu quả hơn, giúp giảm lượng phân bón phải sử dụng và đồng thời giảm thiểu các tác động xấu đến môi trường.
4. Tác động cụ thể đến hệ sinh học của cây
Phân bón nano có khả năng tương tác trực tiếp với các quá trình sinh lý của cây trồng. Ví dụ, phân nano oxit sắt có thể kích thích quá trình quang hợp, hoặc nano kẽm có thể thúc đẩy quá trình sản xuất enzyme. Điều này có thể giúp cây trồng không chỉ hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn mà còn cải thiện các chức năng sinh lý khác.
5. Tính năng đặc biệt
Một số phân bón nano có khả năng mang tính năng đặc biệt như chống sâu bệnh hoặc kích thích hệ thống miễn dịch của cây trồng. Đây là những tính năng mà phân bón thông thường không thể làm được.
Vậy, dùng phân bón nano có lợi ích gì?
Tóm lại, sử dụng phân bón nano không chỉ có ý nghĩa ở việc chúng cũng chuyển thành ion như phân bón thường, mà còn ở những lợi ích vượt trội như:
- Giải phóng dinh dưỡng từ từ và đều hơn, giảm thất thoát.
- Giúp cây hấp thụ dinh dưỡng nhanh hơn, hiệu quả hơn.
- Giảm thiểu ô nhiễm môi trường do phân bón.
- Có thể mang thêm các lợi ích sinh lý cho cây trồng.
Vì vậy, mặc dù cuối cùng dinh dưỡng từ phân bón nano cũng sẽ trở thành ion, nhưng cách thức và hiệu quả phân bón nano mang lại khiến nó khác biệt và hữu ích hơn trong nhiều trường hợp so với phân bón truyền thống.